Dit is hoe ik van mijn chronische hyperventilatie afkwam

oktober 8, 2022

Ik kan me nog heel goed herinneren dat ik in de auto zat na een middagje theater. Ineens begonnen mijn handen vreselijk te tintelen. Daarna ook de spieren rond mijn mond, mijn buik, mijn benen… De tintelingen werden verkrampingen, zo erg dat ik mijn telefoon niet eens meer vast kon houden. Gelukkig zat ik niet achter het stuur! Ik had dit in die tijd vaker, maar ik begreep niet waarom het nu gebeurde. Ik had toch een leuke middag gehad? Maar blijkbaar had ik onbewust de hele middag zitten overademen.

Overademen doe je als je meer lucht ademt dan je op dat moment nodig hebt. Je ademt te veel lucht in en dus ook te veel lucht uit. Daardoor verlies je veel koolstofdioxide (CO2). Er ontstaat zo eigenlijk een overschot aan zuurstof en een tekort aan CO2. Koolstofdioxide is nodig om zuurstof op te nemen. Dus ondanks dat overschot aan zuurstof, kan de zuurstof niet optimaal door de cellen opgenomen worden. Je lichaam probeert het verlies aan CO2 te beperken door bloedvaten en lichtwegen te vernauwen. Dit is waardoor die tintelingen en verkrampingen ontstaan.

Maar goed, ik wist dat toen allemaal nog niet.

Andere ademklachten

Een andere klacht die ik in die tijd vaak had was druk op mijn borst, met daarmee gepaarde kortademigheid en een gespannen, dichtgeknepen keel. Vooral na een drukke werkdag met veel overleg ademde ik super oppervlakkig en kon ik soms bijna niet meer praten, omdat ik gewoon te weinig lucht had.

Als je veel praat is het sowieso moeilijk om grip op je adem te houden, je verliest veel CO2 en vocht en daardoor ga je al snel borstademen. De kleine, secundaire ademspieren raken hierdoor overbelast. Dat levert veel spanning op en houdt borstademen in stand.

Het duurde lang voor ik besefte dat deze klachten met elkaar te maken hadden en dat dit kwam door mijn manier van ademen. Ik heb lang gedacht dat de tintelingen bijvoorbeeld te maken hadden met wat ik had gegeten of dat ik niet genoeg had gegeten of teveel koffie had gedronken.

En ik dacht dat de kortademigheid en de dichtgeknepen keel kwamen doordat ik mijn stem verkeerd gebruikte. Ik had het bijvoorbeeld ook altijd in de kroeg. Ik dacht toen dat ik mijn stem verkeerd gebruikte om over het geluid heen te komen. Maar nu weet ik dat ik van een drukke kroeg gewoon heel erg overprikkeld raak en dat dat direct weerslag had op mijn ademhaling.

Ik heb zelfs even zangles gehad, omdat ik had gehoord dat je daarin oefeningen doet die je ook bij een logopedist leert en zangles leek me een stuk leuker dan logopedie. Maar dat was helaas geen oplossing en ik bleek ook niet zoveel talent te hebben 😉

Op zoek naar een ademcoach

Voor mij begon de oplossing toen ik erachter kwam dat er zoiets bestaat als chronische hyperventilatie en dat mijn klachten daarmee te maken hadden. Ik dacht altijd dat hyperventilatie alleen maar in acute aanvallen kwam, dat wist van films waarbij mensen dan in een zak moesten ademen, maar het kan dus ook chronisch zijn. Die klachten zijn vaak meer subtiel.

Ik ging dus op zoek naar een ademtherapeut en dat was nog helemaal niet zo makkelijk. Ademcoaching was toen net in opkomst en ik kwam terecht bij een ademcoach die me was aangeraden. Dat was voor het eerst dat ik me realiseerde dat heel veel mensen eigenlijk geen idee hebben wat eigenijk het verschil is tussen ademcaching, ademwerk en ademtherapie. Want ik dacht dat ik daar tips zou krijgen voor mijn hyperventilatie, maar in plaats daarvan was het een sessie waarin ik juist heel hard moest hyperventileren. Je kunt je wel voorstellen wat er met mijn lichaam gebeurde. Dat schoot zo erg in de verkramping dat het gewoon pijn deed. Echt pijn.

Nou zei de reactie van mijn lichaam natuurlijk ook wat over mij. Je leert namelijk heel veel over jezelf in zo’n sessie, over hoe je reageert op prikkels en stress bijvoorbeeld. Er komen vaak emoties los en dat kan heel waardevol zijn. Fysiek was het vreselijk, maar mentaal en emotioneel was het heel mooi. Er zullen ademwerkers zijn die zeggen dat je hiermee zelfs je adempatroon kan veranderen, want uiteindelijk ontstaan veruit de meeste ademproblemen door hoe jij met prikkels omgaat.

Hoe moet ik ademen?

Maar ik was niet op zoek naar een sessie waarin ik moest hyperventileren. Ik zocht iemand die mij kon vertellen hoe ik tijdens mijn dagelijkse bezigheden normaal moest ademen, want dat wist ik gewoon niet meer. En dat klinkt misschien heel gek voor iets wat ons lichaam automatisch doet, maar ik weet inmiddels ook dat dit helaas voor heel veel mensen herkenbaar is.

Helaas blijken er heel veel ademcoaches zijn die het eigenlijk ook niet weten. Ik ben zelf opgeleid als yogadocent, dus ik weet van alles over de adem, omdat Pranayama in yoga een belangrijke rol speelt. Maar ook in yogaopleidingen leer je niet hoe je nou gewoon normaal ademt. Je leert vooral over de kracht van de adem. Ik heb heel veel rondgevraagd, maar mij werd elke keer Pranayama, verbonden ademen of Wim hof aangeraden. Als ik vroeg hoe ik van mijn chronische hyperventilatie af kon komen, kon niemand me antwoord geven.

De oplossing

Ik deed dus al veel aan stressvermindering en ontspanning, ik deed kalmerende ademoefeningen, ik heb echt ontzettend veel innerlijk werk gedaan, veel coaching gehad en daar heb ik heel veel baat bij gehad. Maar ik kwam maar niet van mijn ademproblemen af.

Tot ik Conscious Breathing ontdekte, dat is het bedrijf van Anders Olsson, een Zweed die echt ontzettend veel verstand heeft van hoe ademen nou eigenlijk echt werkt. Ik heb bij hem de Instructor course gedaan en via die methode merkte ik voor het eerst eindelijk verbetering in mijn klachten. En het allerfijnste misschien wel was dat ik eindelijk ook snapte waarom het me eerder niet lukte.

Dat koolstofdioxide in het hele ademproces zo belangrijk is werd eigenlijk ontdekt door Dr. Buteyko, een Oekraïense arts. Hij heeft met name heel veel studies gedaan met Astmapatiënten en daardoor is Buteyko ook hier in het westen bekender geworden. Conscious Breathing is gebaseerd op de Buteyko Methode en ik ben me daar ook verder in gaan verdiepen en uiteindelijk ook in opgeleid.

Waarom ik met de kalmerende ademoefeningen niet verder kwam, was omdat ik met al die jaren overademen (zonder dat ik me daar bewust van was) mijn ademsysteem eigenlijk had geleerd dat het meer lucht nodig had dan goed voor me was. Daarom ademende ik chronisch te veel koolstofdioxide uit, waardoor op den duur mijn lichaam overgevoelig werd voor koolstofdioxide. Dat is ook waarom je vroeger bij een hyperventilatie aanval in een zak moest ademen (dat is inmiddels wat achterhaald). Doordat je op die manier niet te veel lucht kan ademen, adem je de CO2 weer terug in. Je wil natuurlijk liever niet uitgeademde lucht inademen, want daar zitten ook afvalstoffen in, maar dat is dus wel een manier om uit een aanval te komen. Door je lichaam weer CO2 geven.

Het hertrainen van je ademhaling

Het mooie van onze adem is dat het automatisch gaat, maar dat we het ook kunnen beïnvloeden. Als je maar lang genoeg op een bepaalde manier ademt, past je lichaam zich daarop aan. Dat kan dus tot blijvend ongezonde ademgewoontes leiden, waar je je zelf niet van bewust bent, maar waar je wel last van hebt. Het goede nieuws is dat je dat proces dus ook weer kunt omdraaien. Dus je kunt je adem heel goed trainen. En dat is wat je doet mijn Training Adem in Balans, die gebaseerd is op Conscious Breathing en Buteyko en ook Pranayama en hartcoherentie passeren hierin de revue.

Ik heb mijn eigen training ontwikkeld, omdat ik daarin het beste van 2 werelden kan combineren. Conscious Breathing is wat milder en zit veel meer op de adembewustzijn en het aanleren van nieuwe gewoontes en Buteyko richt zich echt op het herstellen van die overgevoeligheid voor koolstofdioxide. En daar zijn heel specifieke oefeningen voor, waarbij je je lichaam gaat leren minder lucht te ademen. Dat kan best pittig zijn, veel mensen hebben een rustige opbouw nodig om daar te komen, zeker als de klachten heftig zijn.

In de Training Adem in Balans bouw je dit dus stap voor stap op, omdat ik echt geloof dat dat het beste werkt. En dat is ook de ervaring van de deelnemers die de training hebben gedaan. Je begint eerst met adembewustzijn, bewustwording van je eigen adempatronen en gewoontes. Een heel belangrijk onderdeel is ook stress en ontspanning, en daar komt mijn ervaring als yogadocent ook goed van pas. Dan leer je hoe je nou eigenlijk hoort te ademen en leer je stap voor stap nieuwe gewoontes. Dan ga je aan de slag om je lichaam toleranter te maken voor koolstofdioxide, wat er dus voor zorgt dat je nieuwe ademgewoontes ook blijvend zijn.

Ik heb inmiddels mijn ademsysteem hersteld en ik heb daar best even voor nodig gehad. Mensen vragen vaak hoe lang ik daarover heb gedaan. Het heeft echt wel een paar maanden geduurd voor ik blijvend mijn ademgewoontes had hersteld.

De Training Adem in Balans duurt 10 weken en dat is echt wel minimaal. Het is ook afhankelijk van de mate van je klachten natuurlijk. Sommige mensen zijn na 10 weken precies waar ze willen zijn, anderen hebben meer tijd nodig. En dat is ook hoe de training is opgezet. Je krijgt echt alle informatie, kennis, inspiratie, tools en oefeningen die ik in al die jaren heb verzameld die je nodig hebt om je adem blijvend te verbeteren. Dus na de training weet je precies hoe het moet en wat je moet doen als je er voor je gevoel nog niet helemaal bent.