Stress kan beschreven worden als alles wat je dwingt om je aan te passen aan een nieuwe situatie. Daarbij maakt je lichaam een constante prioritering van wat belangrijk is. Als je rent, is spierkracht het belangrijkst, als je eet, dan is het de vertering en als je ziek bent krijgt je immuunsysteem de meeste aandacht. Zuurstof is echter altijd topprioriteit.
Omdat we tegenwoordig zoveel prikkels te verwerken hebben, ervaren we vaker stress dan werkelijk nodig is. Stress over deadlines bijvoorbeeld, vaststaan in het verkeer of angst voor afwijzing. We zijn in die situaties niet werkelijk in gevaar, maar ons lichaam reageert wel zo. Als we in die situaties dan ook nog niet voldoende bewegen of ritmisch vanuit ons middenrif ademen, dan werkt de stress cumulatief in ons lichaam.
Plezier kan ook stressvol zijn
Wist je dat je lichaam ook in vecht- of vluchtmodus kan komen als je iets doet of ervaart wat je leuk vindt? Als je aan het sporten bent, geniet van een gezellig etentje, zelfs als je verliefd bent! Dit is op zich allemaal gezond, maar doordat het sympathisch zenuwstelsel op dit soort momenten geactiveerd wordt, kan ons lichaam het alsnog als stress ervaren. Misschien merk je dat bijvoorbeeld na een geanimeerd etentje met vrienden of wanneer je een leuke training hebt gegeven. Je voelt je gelukkig en tegelijk uitgeput.
De vicieuze stress-adem-cirkel
Als we stress ervaren wordt dus ons sympathische zenuwstelsel geactiveerd en stijgen de stresshormonen adrenaline en cortisol. Onze ademhaling versnelt en uit onderzoek blijkt dat tijdens dit overademen de adrenaline in je lichaam met 360% stijgt. Dit zorgt voor te lage koolzuurniveaus en dat zorgt weer voor stress. Deels omdat het lichaam niet genoeg zuurstof krijgt, deels omdat luchtwegen en bloedvaten vernauwen en daardoor de uitwisseling tussen zuurstof en koolzuur beperkt wordt. Zo kun je in een vicieuze cirkel terechtkomen waarin adrenaline en overademen elkaar versterken en je dus een ongezond adempatroon aanleert.
Omgekeerd kunnen ongezonde ademgewoontes ook stress opleveren. Overademen brengt je lichaam namelijk altijd in vecht- of vluchtmodus, ook als je zelf niet bewust stress ervaart. Je ademt sneller dan nodig, en misschien wel door je mond, terwijl die alleen bedoeld is om door te ademen in noodsituaties. Hiermee geef je je lichaam het signaal dat het zich moet voorbereiden op vechten of vluchten.
Vertraag en ontspan
Om niet uitgeput te raken hebben we hebben allemaal een balans nodig tussen actie en rust. Hoe meer je vertraagt, hoe rustiger je praat en beweegt, en hoe meer je bewust langzaam, diep en ritmisch ademt, hoe meer het parasympathische deel van je zenuwstelsel actief is.
Door je adem te vertragen blijft er meer koolzuur in je lijf, wat de bloedvaten ontspant en verwijdt. Hierdoor krijgen de zuurstofhongerige hersenen meer zuurstofrijk bloed, waardoor ze beter kunnen ontspannen. Je hartslag verlaagt, je spijsvertering wordt beter, je spieren, bloedvaten en luchtwegen ontspannen. Koolzuur is onze natuurlijke rustgever!
Als je hier maar vaak genoeg mee oefent, train je je lichaam om kalmer te reageren op inkomende prikkels. Je reageert dan bewust, in plaats van automatisch. Je leert je lichaam nieuwe gewoonten en daardoor krijgt het celgeheugen als het ware een update.
Training Adem in Balans
Ademen zou vanzelf goed moeten gaan. Daar wil je helemaal niet over na hoeven denken!
In de Training Adem in Balans werk je in 10 weken stap voor stap naar een gezonder adempatroon. Je krijgt hiervoor alles aangereikt wat je nodig hebt: kennis en informatie, oefeningen en tools!
